Wet- en regelgeving

Er zijn verschillende wetten en regels voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties:

WW-uitkering en vrijwilligerswerk
Heb je een WW-uitkering, dan mag je vrijwilligerswerk doen. Je moet wel blijven zoeken naar een betaalde baan. Als vrijwilligerswerk de kans op een baan vergroot, kunnen vrijwilligers soms ontheffing van de sollicitatieplicht krijgen. Dit betekent dat je dan niet hoef te zoeken naar een betaalde baan. Dit omdat vrijwilligerswerk een goede manier kan zijn om werkervaring op te doen. Een vrijwilliger kan dan ook ervaren of het werk bij hem past.

Arbo en vrijwilligerswerk
Voor vrijwilligerswerk met grote risico’s gelden regels van de Arbowet. Bijvoorbeeld als vrijwilligers:

• werken met gevaarlijke stoffen;
• werken op grote hoogte;
• zwaar moeten tillen.

Voor vrijwilligers jonger dan 18 jaar, die zwanger zijn of borstvoeding geven geldt de Arbowet. Deze wet moet ervoor zorgen dat werknemers veilig en gezond werken.

Regeling gratis VOG voor vrijwilligers 
Vrijwilligers die werken met bijvoorbeeld ouderen of kinderen, kunnen gratis een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aanvragen. Deze verklaring is nodig om bepaald vrijwilligerswerk uit te voeren. Een VOG is een verklaring waaruit blijkt dat jouw (justitiële) verleden geen bezwaar vormt voor het vervullen van een specifieke taak of functie in de samenleving. Bij de beoordeling van een VOG-aanvraag kijkt Justis of je strafbare feiten op je naam hebt staan die een risico vormen voor de functie of het doel waarvoor je de VOG aanvraagt. Organisaties die werken met deze vrijwilligers kunnen zich via Gratisvog.nl aanmelden. Zie.:Voorwaarden voor deelname aan de Regeling Gratis VOG | Gratis VOG

De Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV) heeft gedragsregels en een stappenplan opgesteld. Deze helpen om verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag binnen vrijwilligersorganisaties bespreekbaar te maken en te voorkomen.

Vrijwilligers en de AVG
Organisaties voor vrijwilligers mogen persoonsgegevens alleen verzamelen als ze daarvoor een goede reden hebben. Ook moeten vrijwilligers toestemming geven als een organisatie hun persoonsgegevens wil opslaan en gebruiken. De regels hiervoor staan in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).

Vrijwilligers kunnen in 2024 een belastingvrije vrijwilligersvergoeding krijgen van maximaal € 210 per maand of maximaal € 2100 per jaar.

Je kunt afspraken maken over de onkostenvergoeding met de organisatie waarvoor je als vrijwilliger werkt.

Er zijn regels voor een vrijgestelde vrijwilligersvergoeding. Er zijn twee mogelijkheden, de vrijwilligersorganisatie kan de onkosten van de vrijwilliger betalen of een vaste vergoeding per uur uitbetalen. De vrijgestelde vrijwilligersvergoeding is in 2024 € 5,50 per uur voor vrijwilligers boven de 21 jaar. Onder de 21 jaar is de vergoeding € 3,25 per uur.

Onkostenvergoeding: De vrijwilligersorganisatie kan aan een vrijwilliger gemaakte kosten vergoeden. Dat moet dan wel gebeuren op basis van declaraties met bonnen en/of kilometerspecificaties. Het voordeel is dat er geen maximum is aan deze vergoedingen en dat alle kosten betaald kunnen worden. Denk aan een reiskostenvergoeding en kosten van papier en postzegels. De reiskostenvergoeding mag kostendekkend zijn. De kilometervergoeding mag dus meer zijn dan € 0,21 per kilometer.

Vast bedrag: De Belastingdienst heeft een bepaald bedrag vrijgesteld van belasting. In 2024 is dit maximaal 2100 Euro per jaar. Hiermee wordt het vrijwilligerswerk gestimuleerd. Door de betaling buiten de belastingheffing te houden is er ook geen onnodig papierwerk.

Ook voor de bijstandsuitkering is hetzelfde bedrag vrijgesteld. De vergoeding wordt dan ook niet gekort op de uitkering. Het maakt niet uit of je het vrijwilligerswerk uitvoert omdat je het zelf hebt gekozen of in samenspraak met de gemeente.

Er is één uitzondering. Als je onder de 27 jaar bent, kan de vrijwilligersvergoeding wel gevolgen hebben voor de hoogte van de uitkering. Dit is afhankelijk van het soort vergoeding. Een algemene kostenvergoeding wordt gekort op de uitkering. Een vergoeding voor daadwerkelijk gemaakt onkosten wordt niet gekort op de uitkering.